heretical.com

    
 
Toepassing Procesanalyse Theorie

Neurotische Suspensie

(Neurotic Suspension)


Simon Sheppard

Note: The 1992 incident near Rotterdam has been updated in the English version of this page



Ontwikkeling van het concept

Een opmerkelijk incident tijdens de brainstorming-sessie over neurotische suspensie was de verspreiding van een folder in het voorlopige hoofdkwartier van Squat in Amsterdam, gelegen aan de Spuistraat. Die plaats was een vruchtbare locatie om direct zichtbaar gedrag te observeren. Zo kwam hier een goed voorbeeld van “Displacement of Cost” op de voorgrond. Tegenwoordig lijkt het schema van BIGBAR3 soms te worden gedomineerd door “Queer Nights.”

De volgende gebeurtenissen worden uitvoeriger beschreven in TOA. In december 1992 werd de folder, in de Engelse versie, enkele nachten later behulpzaam door een koppel, overhandigd aan de mensen die binnenkwamen. Tussen veel hijgen en puffen, stond er in de folder ook:

Vrouwen die zich hier niet op hun gemak voelen, omdat de mannen zichzelf vermaken met ongewenste avances naar hen toe, hetzij door ze aan te raken of door naar hen te staren, worden aangemoedigd om hierover iets te zeggen aan de mensen bij de deur.

Auteur schuldig

Ik moet toegeven, ook ik heb gestaard, maar ik denk niet dat het hier gebeurde. Na een poosje was de gewoonlijke respons een bedachtzame, overdreven glimlach. Dit is wat er gebeurd is tijdens het incident dat voorviel in de bar-restaurant van het enorme pand, de Silo (waarnaar in TOA verwezen wordt als BAR1), naar ik me goed herinner. Het is een interessant voorbeeld, want het toont aan dat staren niet noodzakelijk te wijten is aan een bepaalde seksuele aantrekkingskracht, waarvan ik zeker ben dat veel vrouwen dat geloven. Ik werd als het ware geobsedeerd door te staren naar de zuster van een van de bewoners. Het was oorspronkelijk de gelijkenis met haar broer die me boeide, en eenmaal ik naar haar begon te kijken, kon ik dat niet stopzetten.

Wat opmerkelijk was, was dat de folder een bevestiging van derden omtrent dat staren gaf, en dat die handeling wijd verbreid was. De bron van de neurose in het voorbeeld dat ik hiervoor aanhaalde, was onzeker, en ik zou eerder zeggen dat het het resultaat was van een maatschappelijke neurose bij mannen (in het algemeen of verspreid).

Het is nodeloos te zeggen dat deze neurotische atmosfeer een enorme belasting betekent voor mannen. Het was deze tegenstrijdige toestand die de belangrijkste reden was waarom ik naar Groot-Brittannië terugkeerde, om mijn geestelijke gezondheid te bewaren.

Omstanders bij een verdrinking

Een eerder betekenisvol incident greep plaats in Rotterdam op 21 augustus 1993. Een jong Marokkaans immigranten meisje viel uit een boot en verdronk met nogal wat lawaai in een ondiep, artificieel meertje terwijl een honderdtal mensen stond toe te kijken. Tijdens de daaropvolgende dagen verschenen er vele drassige zelfverwijten hierover in de Nederlandse pers.

Deze gebeurtenis is een veel beter voorbeeld van de ‘apathie van de aanwezige’ of het ‘effect van de bijstaander’ dan het studieboek ‘de zaak Kitty Genovese.’ Als gevolg van de rapporten die in de dagbladen verschenen, schreef ik “Het ‘Bijstaanders Effect,’ zoals het genoemd werd, blijkt een collectieve, en dus sterke, uiting te zijn van neurotische suspensie.” Dat werd reeds geschreven in 1993, terwijl TOA pas in 2002 gepubliceerd werd.

Terzijde: verplaatsing van de reactie

Een eveneens schijnbare symptomatische of veralgemeende neurose bij mannen is het verplaatsen van de actie als een reactie op. Het is vergelijkbaar, maar er grijpt een fixatie van een andere orde plaats. De activiteit die dan plaats grijpt , wordt steviger, met een verhoogde en vaak intensere concentratie. Typische RD van mannen is een boek of tijdschrift gaan lezen met nadrukkelijke concentratie als reactie op het signaal van vrouwelijke lingerie. Een typische vrouwelijke uiting zien we dan bij een sterk levendig gesprek met een vriendin, of met een soms neutrale, derde partij, eerder dan zich (zelfs maar met een directe blik) te richten op een toekomstig doelwit.

Om terug te keren tot de neurotische suspensie, hoe zouden we het in andere omstandigheden kunnen uitdrukken? We zouden te maken kunnen hebben met een neurotische suspensie telkens als er opmerkingen gemaakt worden in de zin van “Hij stond er alleen maar naar te kijken” of “Ik weet niet wat er met mij gebeurde, ik versteende gewoon.”

Dwangmatig staren naar verkeersongevallen

Een gedraging die de vergelijking kan doorstaan met deze vaststelling,en waarbij karakteristiek een gefixeerde blik optreedt, vinden we bij “de kijkfile” die er optreedt bij auto-ongevallen. Ik ben mij niet bewust dat er een studie zou bestaan over dit fenomeen, alhoewel ze er toch waarschijnlijk wel zijn. De aanwezigheid van voertuigen van de hulpdiensten zal de aantrekkingskracht waarschijnlijk wel intenser maken, omdat ze de ernst van de zaak beklemtonen. Het dwangmatig staren van de weggebruikers als ze een bloedbadscène voorbijrijden is zo uitgesproken dat er dikwijls nog andere ongelukken gebeuren, omwille van het feit dat chauffeurs verstrooid zijn. Deze ‘bevriezing’ lijkt wel te passen in het patroon van de neurotische suspensie.

Er is onmiskenbaar suspensie, en in dit geval is de oorzaak van de neurose heel vanzelfsprekend. Vermoedelijk betreft het een conflict tussen:

  1. Angst, voor wat me kan overkomen als ik onvoorzichtig ben of pech heb;
  2. Opluchting, dat het mij niet is overkomen, maar wel iemand anders.

Tot slot kunnen we stellen dat de ongezonde fascinatie van mensen die voorbij een auto-ongeval komen, kan worden gezien als een bijzondere, misschien wel elementaire, uitdrukking van een neurotische suspensie.




      Main Directory      

–– The Heretical Press ––